شرکت سهامی ممکن است به دلایل مختلف به ثبت نرسد. این دلایل در رابطه با هر یک از دو شرکت سهامی عام و خاص متفاوت است. در مورد شرکت سهامی عام، عدم ثبت شرکت تا پیش از پذیره نویسی آثار حقوقی قابل بحثی را به علت محدود بودن آثار آن تنها به موسسین، به همراه ندارد. لکن پس از انجام پذیره نویسی، خواه مجمع عمومی موسس تشکیل گردد یا خیر، عدم تشکیل ( ثبت ) شرکت آثار خود را فراتر از رابطه موسسین نشان داده و پذیره نویسان نیز در تشکیل یا عدم تشکیل شرکت ذی نفع به شمار می روند. تشکیل نشدن شرکت سهامی عام ممکن است از عدم دعوت از مجمع موسس یا عدم حصول حد نصاب لازم برای انعقاد مجمع مزبور و یا به دست نیامدن حد نصاب قانونی لازم برای تصمیم گیری در جلسه مجمع ناشی گردد. حدوث هر یک از حالات گفته شده به تنهایی کافی است تا به عدم تشکیل و ثبت شرکت سهامی عام منجر گردد. جهات تشکیل نشدن شرکت به شرح بالا تنها ناظر به مجمع عمومی موسس است و ممکن است مجمع عمومی موسس مطابق مقررات قانونی از سوی موسسین دعوت و تشکیل گردیده و با رعایت تشریفات قانونی درباره وظایف خود اتخاذ تصمیم نموده باشد، لکن به علت اهمال شرکت ها ارائه نمایند و گذشت بیش از 6 ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه اولیه و استرداد وجوه پرداختی از سوی هر یک از موسسین و پذیره نویسان، شرکت هرگز به ثبت نرسد.
این وضعیت به روشنی در ماده 19 لایحه اصلاحی قاننون تجارت 1347 بدین شرح مقرر گردیده است :
” در صورتی که شرکت تا شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده 6 این قانون به ثبت نرسیده باشد به درخواست هر یک از موسسین یا پذیره نویسان مرجع ثبت شرکت ها که اظهارنامه به آن تسلیم شده است گواهینامه ای حاکی از عدم ثبت شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام و تادیه وجوه در آن به عمل آمده است ارسال می دارد تا موسسین و پذیره نویسان به بانک مراجعه و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند. در این صورت هرگونه هزینه ای که برای تاسیس شرکت پرداخت یا تعهد شده باشد به عهده موسسین خواهد بود .”
نکته ای که در ماده بالا قابل تامل و در عین حال مثبت به نظر می رسد، پیش بینی حق مراجعه به مرجع ثبت شرکت ها برای درخواست صدور گواهی عدم ثبت شرکت پس از گذشت 6 ماه مقرر، نه فقط برای پذیره نویسان ، بلکه حتی برای موسسین است. دادن این امتیاز به طور مساوی به ویژه از این جهت قابل دفاع است که عدم تشکیل شرکت همیشه به کوتاهی و تقصیر موسسین برنمی گردد و مثلاَ ممکن است سرمایه مقرر پذیره نویسی نگردد یا مجمع عمومی موسس تشکیل نشود یا تشکیل شده ولی نتواند به تصمیم برسد، که در هر یک از این شرایط باید حق درخواست عدم تشکیل شرکت را برای همه سرمایه گذاران به رسمیت شناخت.

آثار عدم تشکیل ( ثبت ) شرکت سهامی ثبت شرکت نیک